Poznaj magiczne miejsce, którym zachwyciła się księżna Maria z Czartoryskich Wirtemberska!

 

Historia Warki i okolic jest bardzo interesująca i warto się z Nią zapoznać. Chcielibyśmy podzielić się z Państwem ciekawym  fragmentem pochodzącym ze strony /http://mazowsze.szlaki.pttk.pl/647-pttk-mazowsze-wies-pilica /, który przedstawia nasze okolice w zajmujący sposób.

„ Wieś leży 6 km na płn.-wsch. od Warki na lewym brzegu Pilicy. Najstarsza wzmianka pochodzi z 1425. Wioska pobudowana jest na brzegu skarpy rzeki, która załamuje się tu, zmieniając kierunek na płn.-wsch. Przy zakręcie tym Pilica wpadała do płynącej tu niegdyś Wisły. Kiedy w XIV w. jej koryto przesunęło się kilka kilometrów w kierunku wsch., Pilica znalazła sobie nowe ujścia. W XVIII w. był jeszcze we wsi most na Pilicy, przeniesiony później w dół rzeki do pobliskiego Mniszewa.

Na stromym cyplu, zwanym Łysą Górą, stała w pobliżu dawnej przeprawy potężna wieża, zapewne strażnicza, pochodząca prawdopodobnie z czasów średniowiecznych, rozebrana w II poł. XIX w. Przez wieś przebiegał Trakt Królewski (nazwa ta przetrwała do dziś). Drogę znaczą obecnie stare przysadziste topole. Trakt (Droga Czerska) prowadził z Warszawy przez Czersk, Konary, Ostrówek, Przylot, Pilicę, po drugiej stronie do Magnuszewa, Kozienic i Puław. Na przestrzeni wieków wieś była własnością wielu rodów. W latach 70-tych XVIII w. August Moszyński, szambelan królewski i architekt-amator urządził w majątku ogród sentymentalny. Później rozsławiła małą wioskę księżna Maria z Czartoryskich Wirtemberska (1768-1854), która kupiła Pilicę pod koniec XVIII w. Jej losy na tle historii Polski są ciekawe. Urodziła się w związku małżeńskim ks. Adama i Izabeli Czartoryskich, jednak jej prawdziwym ojcem był król Stanisław August Poniatowski. W wieku 16 lat została wydana za pruskiego księcia Ludwika Wirtemberskiego. Przemawiały za nim bliskie koligacje z cesarzem Prus i carem Rosji. Rodzice wierzyli, że uzyskają w ten sposób kontakty na europejskich dworach. Jednak po niespełna 10 latach doszło do rozwodu. Jedynym warunkiem Ludwika było pozostawienie mu pod opieką ich jedynego syna, 2-letniego Adama. Główną przyczyną rozstania, poza trudnym charakterem księcia, była zdrada Rzeczypospolitej w trakcie wojny polsko-rosyjskiej w 1792, podczas której wszedł w układy z przyszłymi zaborcami – Prusami i Rosją. Maria po rozwodzie nie wzięła ponownego ślubu. Przebywała najczęściej w Warszawie i Puławach, gdzie po III rozbiorze Polski zajęła się razem z matką stworzeniem muzeum pamiątek narodowych. Zainteresowała się też malowniczym położeniem wioski, przez którą przejeżdżała, udając się do rodzinnych Puław. Rozmiłowawszy się w pięknie tutejszego krajobrazu kupiła Pilicę. Dla oczarowanej pozostałościami ogrodu księżnej urządził go na nowo w l. 1823-1836 Franciszek Lessel – kompozytor, dyrygent, pianista-wirtuoz oraz planista-ogrodnik i budowniczy-amator w jednej osobie. Był też plenipotentem dóbr księżnej. Urządzając park romantyczny, w tym samym czasie tworzył. Jako jedyny z Polaków studiował u wielkiego Józefa Haydna w Wiedniu, komponując dzieła inspirowane muzyką swego nauczyciela. Do dzisiaj utwory Lessela urzekają swoim wdziękiem, elegancją oraz melodyką. Jego skromny, klasycystyczny nagrobek znajduje się na cmentarzu w pobliskiej Ostrołęce. Założony przez Lessela z wielkim rozmachem romantyczny park w stylu angielskim, zwany „Małymi Puławami” miał przewyższać swą sławą i pięknością Arkadię koło Nieborowa (własność Radziwiłłowej) oraz ogród na Powązkach (własność matki). Urządzony przez niego park romantyczny był szeroko znany i podziwiany. Księżna wybudowała też elegancki pałacyk oraz kościół katolicki. Wraz z matką zajmowała się również działalnością filantropijną i edukacyjną wśród chłopów. W l. 1808-1816 prowadziła w Warszawie słynny salon literacki, w którym bywał m.in. Julian Ursyn Niemcewicz, a w 1810 napisała pierwszy polski romans „Malwina czyli domyślność serca” oraz liczne wiersze i opowiadania. Potem wyjechała do brata Adama Czartoryskiego do Paryża, gdzie zmarła. „